Zaniedbywanie silnika skraca jego żywotność – nie jest to oczywiście nic odkrywczego, jednak nie wszyscy przykuwają do tematu konserwacji wystarczającą uwagę. Silnik to serce samochodu, ale olej jest niczym jego krew. O ile w przypadku ludzi nie trzeba dbać o jej świeżość, tak pojazd bez dwóch zdań tego potrzebuje. Wymiana smaru silnikowego oraz filtrów jest jednym z podstawowych zabiegów serwisowych, pozwalających na zachowanie jednostki napędowej w optymalnym stanie. Skąd jednak wiedzieć, kiedy przychodzi na to czas?
Olej silnikowy – wszystko, co wypada wiedzieć przed wymianą
Głównym zadaniem oleju silnikowego w trakcie pracy jednostki napędowej jest smarowanie ruchomych elementów – chroni je to przed nadmiernym zużyciem. Dodatkowo pomaga odprowadzić ciepło powstałe w wyniku tarcia i spalania paliwa, usuwa sadzę, nagar oraz inne zanieczyszczenia, które mogłoby osadzać się w podzespołach jednostki napędowej. Ich dokładne właściwości różnią się jednak zależnie od rodzaju – podstawowy podział olejów silnikowych obejmuje trzy główne grupy:
Oleje mineralne
Najprostszy typ oleju – powstaje na bazie rafinowanych frakcji ropy naftowej. Jest stosunkowo tani, jednak jego właściwości smarne są ograniczone w porównaniu do nowoczesnych olejów syntetycznych. Ponadto posiada mniejszą odporność na wysokie temperatury oraz znacznie szybciej się starzeje (a co za tym idzie, wymaga częstszej wymiany).
| Zalety | Wady |
| Niska cena. | Krótszy okres eksploatacji. |
| Dobre właściwości smarne w starszych silnikach. | Słaba odporność na skrajne temperatury. |
| Nadaje się do pojazdów z dużym przebiegiem. | Może powodować osadzanie się nagaru w silniku. |
Oleje syntetyczne
Powstające w procesie chemicznej syntezy, oleje syntetyczne posiadają cechy, które można dopasować do właściwości nowoczesnych silników. Charakteryzuje się najwyższą odpornością na wysokie temperatury, długą żywotnością oraz doskonałymi parametrami smarnymi. Jest to najlepszy wybór dla silników pracujących na wysokim obciążeniu, czy z turbodoładowaniami.
| Zalety | Wady |
| Najlepsza ochrona silnika w różnych warunkach eksploatacji. | Wyższa cena. |
| Odporność na wysokie i niskie temperatury. | Niektóre starsze silniki mogą nie być przystosowane do tego rodzaju oleju. |
| Dłuższe interwały wymiany. | |
| Lepsza ochrona przed powstawaniem osadów i nagaru. |
Oleje półsyntetyczne
Mieszanki olejów mineralnych i syntetycznych łączą w sobie dobre właściwości obydwu grup. Dobrze sprawdzają się w silnikach, które wymagają lepszego smarowania, a nie są przystosowane w pełni do wariantów syntetycznych. To odpowiedni wybór także dla pojazdów osobowych o umiarkowanym stopniu eksploatacji.
| Zalety | Wady |
| Lepsza odporność na temperatury w porównaniu do olejów mineralnych. | Nie tak zaawansowane technologicznie jak oleje syntetyczne. |
| Dłuższa żywotność w porównaniu do olejów mineralnych. | Wymagają częstszej wymiany niż oleje syntetyczne. |
| Przystępna cena. |
Regularna wymiana oleju i filtrów – dlaczego jest tak ważna?
Olej silnikowy w trakcie eksploatacji traci swoje właściwości – gromadzą się w nim produkty spalania, sadza i drobinki metalu, które stopniowo zmniejszają jego skuteczność smarną. Im dłużej pozostaje on w układzie, tym mniej efektywnie redukuje tarcie, co prowadzi do przyspieszonego zużycia ruchomych elementów jednostki napędowej. Z tego samego powodu równie ważna jest regularna wymiana filtrów. To one pomagają olejowi zachować swoje właściwości poprzez usuwanie z niego zanieczyszczeń. Jeśli filtr jest zapchany – substancja przepływająca przez układ nie zostaje odpowiednio oczyszczona, co może przyśpieszyć zużycie całego silnika.
Jak często wymieniać olej i filtr?
Częstotliwość wymiany oleju i filtrów zależy od wielu czynników. Generalizując jednak – w większości nowoczesnych pojazdów powinno się przeprowadzać prace konserwatorskie co 10 000-12 000 km lub raz w roku, w zależności od tego, który warunek zostanie spełniony wcześniej. Starsze silniki oraz pojazdy eksploatowane w trudnych warunkach mogą wymagać częstszej wymiany – nawet co 8 000 km. Nie jest to jednak złota zasada, gdyż rodzaj smaru używanego w aucie ma również istotne znaczenie. Typ mineralny wymaga zmiany zdecydowanie najczęściej – zwykle co 5 000-10 000 km, półsyntetyczne za to oferują najwyższą trwałość i mogą być stosowane nawet przez 15 000-20 000 km, o ile producent pojazdu nie zaleca inaczej. Z samym filtrem, sprawa jest jednak znacznie prostsza – należy zamienić go na nowy przy każdej wymianie oleju.
Inwestycja w przyszłość
Dbanie o odpowiednią kondycję samochodu nie jest jedynie obowiązkiem – to także inwestycja w sprawność pojazdu na wiele lat. Nie warto odkładać prac konserwatorskich na później, gdyż może nieść to za sobą nieoczekiwanie kosztowne konsekwencje. Nie ma co prawda jednej, uniwersalnej zasady dotyczącej interwałów wymiany smaru – wszystko zależy od jego rodzaju, stylu jazdy czy zaleceń producenta – jednak doświadczeni mechanicy z Transtech Bydgoszcz z chęcią doradzą i w razie potrzeby przeprowadzą terminową zmianę oleju i filtrów. Warto pamiętać, że profilaktyka jest zawsze tańsza niż naprawa.
